Ăn uống quan trọng trong việc điều trị ung thư?

2

Trong vòng bạn bè, chúng tôi có một nhân chứng, đó là thầy Lê Trí, dạy âm nhạc trong cộng đồng tại Sydney, đã trải nghiệm một căn bệnh hiểm nghèo và ông luôn nhắc nhở rằng chế độ ăn uống giúp ích rất nhiều trong việc điều trị. Ông nói, khi lượng đường trong máu của ông tăng, ông liền nhịn ăn một ngày thì ổn ngay.

Chế độ ăn uống của bệnh nhân ung thư (Ảnh: Cancer Council – Queensland)

Trong vòng bạn bè, chúng tôi có một nhân chứng, đó là thầy Lê Trí, dạy âm nhạc trong cộng đồng tại Sydney, đã trải nghiệm một căn bệnh hiểm nghèo và ông luôn nhắc nhở rằng chế độ ăn uống giúp ích rất nhiều trong việc điều trị. Ông nói, khi lượng đường trong máu của ông tăng, ông liền nhịn ăn một ngày thì ổn ngay.

Nay nói đến bệnh nhân ung thư, các chuyên gia dinh dưỡng cũng cho rằng quá trình điều trị ung thư có thể dẫn đến sự thay đổi về khẩu phần ăn và cân nặng, nên việc chú ý đến chế độ ăn uống là rất quan trọng. Duy trì cân nặng khỏe mạnh, ăn uống cân bằng trong quá trình hóa trị hoặc xạ trị còn có thể:

•       Giúp kiểm soát các tác dụng phụ của điều trị

•       Tăng cường năng lượng

•       Tăng cường cơ bắp

•       Duy trì chức năng miễn dịch

•       Giảm viêm

Trong quá trình điều trị ung thư, nên bổ sung những loại thực phẩm nào?

“Bất cứ ai mắc bệnh mãn tính, ngay cả khi không phải là ung thư, cũng nên ăn những thực phẩm giàu protein, chất béo lành mạnh, ngũ cốc nguyên hạt, vitamin và khoáng chất,” Tiến sĩ Y khoa Selvi Rajago- pal, thuộc Trung tâm Y tế Hokins nhấn mạnh. “Nếu có thể, hãy điều chỉnh chế độ ăn uống này trước khi bắt đầu điều trị ung thư để bạn có sức khỏe tốt hơn khi bước vào quá trình điều trị.

Protein thực vật

Một số thực phẩm tốt nhất nên ăn trong quá trình hóa trị hoặc các phương pháp điều trị ung thư khác là protein thực vật. Chúng cung cấp hàm lượng vitamin và khoáng chất cao nhất, Tiến sĩ Y khoa Selvi Raja- gopalcho biết. Điều này có nghĩa là ăn nhiều rau cũng như đậu, các loại hạt và quả. Nếu bạn ăn protein động vật, hãy chọn những loại ít chất béo như thịt gà hoặc cá.

Chất béo lành mạnh

Chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa cũng có lợi cho

sức khỏe. Bơ, dầu ô liu, dầu hạt nho và quả óc chó đều giàu axit béo omega-3, giúp chống viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Carbohydrate lành mạnh

Khi chọn carbohydrate, hãy chọn những thực phẩm được chế biến tối thiểu, như lúa mì nguyên hạt, cám và yến mạch. Chúng chứa chất xơ hòa tan, giúp duy trì vi khuẩn đường ruột tốt. Chất xơ hòa tan cũng thúc đẩy sản xuất axit béo chuỗi ngắn (SCFA), hỗ trợ mọi thứ từ quá trình trao đổi chất đến sửa chữa tế bào.

Vitamin và khoáng chất

“Vitamin và khoáng chất giúp các quá trình enzyme của cơ thể chúng ta, đóng vai trò lớn trong việc tăng cường chức năng miễn dịch và giảm viêm,” Tiến sĩ Rajagopal nói. Khi có thể, hãy chọn những thực phẩm được tăng cường vitamin D. Chúng có thể bao gồm sữa, nước cam, sữa chua và một số loại ngũ cốc.

Có nên dùng thực phẩm bổ sung trong quá trình điều trị ung thư? Nếu không ăn nhiều như bình thường trong quá trình điều trị, hoặc nếu có các tác dụng phụ như nôn mửa và tiêu chảy khiến bạn mất vita- min và chất dinh dưỡng, chúng ta có thể cân nhắc dùng vitamin tổng hợp. “Thiếu vitamin D là tình trạng thiếu vitamin phổ  biến nhất,” Tiến sĩ Rajagopal nói. “Vitamin D giúp giữ cho hệ miễn dịch của bạn khỏe mạnh, giảm mệt mỏi và hỗ trợ sức khỏe xương. Đặc biệt nếu bạn đang dùng steroid, bạn sẽ có nguy cơ mất mật độ xương.”

Hãy nói chuyện với chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ điều trị ung thư trước khi bổ sung bất kỳ vitamin hoặc thực phẩm bổ sung nào vào chế độ ăn uống của bệnh nhân.

Chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát các tác dụng phụ

Một số thay đổi trong chế độ ăn uống có thể giúp bệnh nhân kiểm soát các tác dụng phụ sau khi bắt đầu điều trị. Các tác dụng phụ này bao gồm:

• Mất cảm giác thèm ăn. Hãy ăn những bữa nhỏ hoặc đồ ăn nhẹ bổ dưỡng suốt cả ngày, thay vì ba bữa ăn lớn.
• Táo bón. Uống nhiều nước, cân nhắc bổ sung chất xơ và thêm rau và đậu vào bữa ăn của bạn.
• Tiêu chảy. Chọn thực phẩm hoặc đồ uống có natri (đồ uống thể thao hoặc nước dùng) và kali (chuối và nước ép trái cây tự nhiên).
• Mất vị giác. Biết nên ăn gì khi không cảm nhận được vị giác có thể khó khăn. Hãy thử những món ăn mới với các loại gia vị hoặc nước sốt khác nhau. Bạn cũng có thể thêm các hương vị mạnh, chẳng hạn như nước cốt chanh hoặc chanh dây.
• Buồn nôn. Các thực phẩm chống buồn nôn bao gồm cam quýt, gừng và tinh dầu bạc hà. Người bệnh có thể ngậm một lát chanh, uống trà gừng hoặc ăn kẹo gừng.

Nên tránh những thực phẩm nào trong quá trình điều trị ung thư?

Hãy chú ý đến những gì người bệnh đưa vào cơ thể trong quá trình điều trị ung thư. Đọc nhãn dinh dưỡng  và tự chuẩn bị càng nhiều thức ăn càng tốt. Tốt nhất là nên tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn, tinh chế cao. Bệnh nhân cũng nên tránh các loại thực phẩm chiên rán chứa nhiều dầu hydro hóa, có thể làm tăng viêm nhiễm.

Vì những người mắc bệnh ung thư thường có hệ miễn dịch suy yếu, hãy cân nhắc tránh các loại thực phẩm có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm, bao gồm:

• Cá nấu chưa chín hoặc sống, chẳng hạn như sushi
• Trứng luộc lòng đào hoặc thực phẩm có chứa trứng sống, chẳng hạn như sốt mayonnaise tự làm
• Phô mai và các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng
• Trái cây hoặc rau chưa rửa sạch.

Tháp dinh dưỡng cho khẩu phần ăn từng ngày cần được áp dụng

Khẩu phần ăn khoa học sẽ giúp ích trong hỗ trợ điều trị ung thư

Lập kế hoạch chế độ ăn uống trong quá trình điều trị ung thư

Các chuyên gia dinh dưỡng đã được đào tạo chuyên sâu về nhu cầu dinh dưỡng của những người mắc các bệnh cụ thể. Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp người bệnh lập kế hoạch bữa ăn cung cấp đủ lượng calo và chất dinh dưỡng cần thiết.

“Điều quan trọng là phải xây dựng một kế hoạch ăn uống phù hợp với bạn,” bà Rajagopal nói. Nếu người bệnh bận rộn vào buổi tối và không có thời gian hoặc năng lượng để nấu ăn, hãy thử chọn những lựa chọn đồ ăn mang đi lành mạnh. Nếu ngân sách hạn hẹp, việc thêm các thực phẩm bổ dưỡng, giá cả phải chăng như đậu hoặc trái cây hoặc rau đông lạnh vào các bữa ăn đơn giản có thể rất hữu ích.

Chuyên gia dinh dưỡng Chelsea Ebrus, thuộc Trung tâm Điều trị Ung thư Anderson cho rằng việc duy trì chế độ ăn uống bổ dưỡng cũng có thể giúp ích trong suốt giai đoạn sống sót sau điều trị.

“Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh là một trong những điều bệnh nhân có thể làm để giúp giảm nguy cơ tái phát ung thư,” bà Ebrus nói. “Chế độ ăn uống lành mạnh mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của người bệnh.” ª

(Nguồn: Selvi Rajagopal, MD MPH )